We maken allemaal nare dingen mee. En over het algemeen komen we daar goed doorheen. We praten erover, doorvoelen onze emoties en het gevoel rondom die gebeurtenis wordt na verloop van tijd minder. Soms echter, blijft het gevoel hangen. En ook als is het jaren geleden gebeurd, je lichaam reageert nog alsof het een uur geleden was. Daarnaast merk je sowiesow dat je altijd alert bent en soms zelfs ook vrij snel reageert op dingen. Het wel bekende korte lontje. Dit kunnen signalen zijn dat de gebeurtenis die jij hebt meegemaakt, niet goed verwerkt is. En mogelijk is er sprake van een vorm van trauma.
Wat is trauma?
Trauma ontstaat wanneer iemand een zeer stressvolle, angstaanjagende of schokkende gebeurtenis meemaakt die de emotionele en psychologische draagkracht overstijgt. Een trauma kan een eenmalige gebeurtenis zijn, zoals een ongeluk of natuurramp, maar ook het gevolg van langdurige stressvolle situaties, zoals mishandeling of verwaarlozing.
Het is normaal om direct na een traumatische gebeurtenis heftige emoties te ervaren, zoals angst, verdriet of boosheid. Voor veel mensen verdwijnen deze klachten na verloop van tijd. Als de klachten echter aanhouden en het dagelijks leven belemmeren, kan er sprake zijn van een trauma-gerelateerde stoornis, zoals posttraumatische stressstoornis (PTSS).
Hoe vaak komt trauma voor?
Traumatische gebeurtenissen komen vaker voor dan je denkt. Naar schatting maakt ongeveer 70% van de volwassenen minstens één traumatische gebeurtenis mee in hun leven. Bij ongeveer 10-20% ontwikkelt zich een trauma-gerelateerde stoornis zoals PTSS.
Oorzaken en soorten trauma
Trauma kan door verschillende gebeurtenissen worden veroorzaakt. Er wordt vaak onderscheid gemaakt tussen:
- Acute trauma: eenmalige schokkende gebeurtenissen, zoals een ongeluk, overval of verlies van een dierbare.
- Chronische trauma: langdurige blootstelling aan stress, zoals mishandeling, verwaarlozing of oorlogservaringen.
- Complex trauma: herhaalde, langdurige traumatische ervaringen, vaak in de context van een afhankelijkheidsrelatie, zoals kindermishandeling of huiselijk geweld.
Symptomen van trauma
Trauma kan zich op verschillende manieren uiten en symptomen kunnen variëren van mild tot ernstig:
- Emotionele symptomen: angst, prikkelbaarheid, stemmingswisselingen, schuldgevoelens of schaamte.
- Lichamelijke symptomen: slaapproblemen, vermoeidheid, hartkloppingen, spierspanning of lichamelijke pijn.
- Herbelevingen: nachtmerries, flashbacks of overweldigende herinneringen aan de gebeurtenis.
- Vermijdingsgedrag: vermijden van plekken, mensen of situaties die herinneren aan het trauma.
- Hyperalertheid: constant op je hoede zijn, schrikachtigheid of concentratieproblemen.
Trauma en PTSS
Posttraumatische stressstoornis (PTSS) is een specifieke diagnose die kan ontstaan na trauma. PTSS wordt gekenmerkt door:
- Herbelevingen van het trauma.
- Vermijding van herinneringen of triggers.
- Negatieve veranderingen in stemming en gedachten.
- Verhoogde alertheid en prikkelbaarheid.
Behandelingsopties in de reguliere GGZ
Trauma en PTSS zijn behandelbaar. Effectieve behandelingen zijn:
- Traumagerichte psychotherapie: zoals Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) of traumagerichte cognitieve gedragstherapie.
- Medicatie: antidepressiva of angstremmers kunnen worden ingezet om symptomen te verminderen.
- Zelfhulp en ondersteuning: mindfulness, ontspanningstechnieken en praten met vertrouwde mensen kunnen helpen.
- Groepstherapie: lotgenotencontact biedt vaak erkenning en steun.
Complementaire behandelingsopties die ik ook in zet
- NEI therapie: waar in je lichaam heb jij emotionele blokkades vastgezet? Waardoor kun jij de gebeurtenis niet loslaten?
- Wandeltherapie: samen naar buiten en samen in beweging komen, letterlijk en figuurlijk
- Systemisch EMDR: hierbij werken we aan jouw trauma door een combi van EMDR in een opstellingsvorm zodat je lichaam actief meegenomen wordt.
Mogelijke gevolgen van onbehandeld trauma
Onbehandeld trauma kan leiden tot chronische klachten, zoals angststoornissen, depressie, middelenmisbruik of lichamelijke gezondheidsproblemen. Het is belangrijk om tijdig hulp te zoeken en te weten dat herstel mogelijk is.